Çoğu insan bir şeyi komik bulduğumuz için güldüğümüzü düşünür. Ama insanları gülerken izlediğinizde aslında öyle olmadığını görürsünüz. Gülme uzmanı Robert Provine alışveriş merkezi okul ofis parti gibi farklı ortamlarda saatlerce gerçek konuşmaları kaydetmiş ve bunun sonucunda birçok gülme eyleminin şakalaşma sonucu olmadığını fark etmiş. İnsanlar normal cümlelerin sonunda gülüyormuş hiç de komik olmayan yorumların ya da bak kim geliyor veya emin misin gibi soruların ardından yine gülündüğü tespitini yapmış. O halde gülmenin nedenini anlamak istiyorsak daha derinlere gitmek o sırada beyinde neler olup bittiğine bakmak gerekiyor. Beynimizde gülmeyi kontrol eden bölge subkorteks içindedir. Evrimsel gelişme bakımından beynin bu bölümü nefes alma temel refleksleri kontrol etme gibi en eski ve birincil sorumlulukları üstlenir. Yani gülmeyi kontrol eden mekanizmalar beynin çok daha sonra gelişen ve dil ve hafıza gibi işlevleri yerine getiren bölümlerinden uzaktadır. Uygunsuz olduğunu bildiğimiz durumlarda bile gülmeyi bastırmamız belki de bu nedenle zordur. Yani gülme bir kez beynimizin derinliklerinde tetiklendiğinde yüksek fonksiyonlu bölgeler müdahale edemiyor. Tersi de aynı derecede doğrudur ki talep üzerine gülmek imkansızdır. Zorla güldüğünüz zaman en azından başında o gülüşün gerçek olmadığı çok barizdir. Gülmenin bir diğer önemli yanı ise o eyleme özgü sesler çıkarmamızdır. Hiç duymayan sağırlar bile güldüğünde aynı sesi çıkarırlar. İnsanların çıkardığı gülme sesleri konuşmanın akustik özelliklerini taşır bu da gülme sırasında beynin nefes alma ve konuşma için kullandığımız kısımlarının ele geçirildiğinin başka bir kanıtıdır fakat bu yine de asıl sorumuzu cevaplamıyor. Beynin gülmeden sorumlu bölümünü tespit etmiş ve o bölgeyi uyarma yoluyla insanın gülmesini sağlamış olsak bile insanı neyin güldürdüğünü hala bilmiyoruz. Yani gülmenin etkisi konusunda bir fikrimiz var ama nedenine dair bilgimiz yok.Bütün bunlar gülmenin önemli sosyal işlevleri olduğuna işaret ediyor. Fakat her zaman olumlu amaçla kullanılmayabiliyor. Birileriyle gülündüğünde yaratılan iyi duyguların yanı sıra, birine gülündüğünde küçümseme ve alay havası da yaratabiliyor.
Gülmenin belki de en önemli sosyal özelliği bulaşıcı olmasıdır. Gülen birini dinlemek komik gelir. Komik bir olay karşısında ciddiyeti korumak zordur. Bazen zoraki başladığınız bir gülme bile kısa zamanda gerçeğe dönüşür. O yüzden gülmek çok güzel şeydir. O zaman herşeye rağmen gülün güldürun gülüşün. Güzel bir söz ki Mevlana’nın gül verin gülünüz yoksa gülüverin.
Hoşça ve sağlıcakla kalınız.
