Perşembe, Mart 28, 2024
Ana SayfaGündemHaberRAMAZAN DAİR MERAK EDİLEN  HER ŞEY BU YAZI DİZİSİNDE

RAMAZAN DAİR MERAK EDİLEN  HER ŞEY BU YAZI DİZİSİNDE

Spread the love

FİTRE VE FİDYE   ARASINDAKİ FARK NEDİR KİMLERE VERİLEBİLİR?

Ramazan ayında fitre kimlere verilebilir. Fitre ve fidye arasındaki fark nedir. Fitre en yanını verilebilirken fidye neden verilemiyor. Fitre ve fidye ramazan ayı içinde ne zaman verilmelidir? Ramazan ayının bitimine dakika kala dünyaya gelen bebekler için fitre verilir mi? Fitre ve fidye miktarı ne kadardır?  Tüm soruların cevabı bu yazımızda…

Polatlı  müftüsü Hayri Cihangeri ile ramazan sohbetimizde merak edilenleri sizin için derledik…

On bir ayın sultanı Ramazan ayında en çok sorulan sorularla  yazı dizimiz devam ediyor. Polatlı Müftüsü Hayri Cihangeri Ramazan ayı en iyi şekilde nasıl değerlendirebiliriz?  Oruç tutarken nelere dikkat etmeliyiz. Kazaya kalan namazlarımız için nasıl yapmalıyız. Fitre fidye  kimlere verilmelidir. İşte tüm merak edilenlerin cevabı …

  Ramazan ayı oruç ayı, ramazan ayı namaz ayı, ramazan ayı fitre ve zekat ayı. Bütün ibadetlerin aslında topyekûn icra edildiği bir ay ramazan ayı. İbadetlerimizi üç Kısıma ayırıyoruz. Bedenle yapılan ibadetlerimiz var, mal ile yaptığımız ibadetlerimiz var, bir de hem beden hem mal ile yaptığımız ibadetlerimiz var. Bedenle yaptığımız ibadetler nedir, namazlarımız veya oruçlarımız. Bedenimizi kullanarak bu ibadetlerimizi yapıyoruz. Mal ile ibadetimiz de, zekatımız ve fitrelerimiz, sadakalarımız

 Hem beden hem de mal ile yapılan ibadetlerimiz hac ibadeti. Ramazan ayı sadece oruç ayı olarak telaki edersek bunu bu şekilde yarım kalır, tam manasıyla ramazandan istifade etmiş olmayız. Namazsız bir İslamiyet’ten bahsetmek mümkün değildir. Peygamberimiz sınırdır diyordu. Mümin olamayanlarla arasındaki sınır namazdır diyor. Çok hassas bir ibadettir. Ramazan gibi maneviyatın en uç noktada yaşandığı bir ayı namazsız geçirmemiz çok doğru değildir. orucumuzu mutlaka namazlarımızla takviye etmemiz gerekiyor. Bununla beraber manevi ibadetler dediğimiz elbette ki zekat için belirli bir  zamana gerek yok . Ama bizim milletimiz genelde zekatlarını ramazan ayı içinde vermeye gayret eder, fitreleriyle birlikte genelde. Ama zekatını da o zaman veriyor ki, aynı zamanda ramazanın o maneviyatından, bereketinden daha fazla istifade ediyor. Hem de kafa karışıklığı olmadan ramazan gelince zekatımı vereceğim diyor. Bence güzelde oluyor

NAMAZSIZ BİR RAMAZAN OLMAZ

Zekatta bu manada namaz neyse zekat da odur. Ramazan içerisinde orucumuzun çok daha güzel bereketli yani ibadet bir zevk işidir, haz işidir. Bundan en ziyade en zirve nokta da haz alabilme yolları Kuran’ı Kerim okunması. Namazsız bir ramazan olmaz. Tüm camilerimizde bayanlar için ayrı erkekler için ayrı merkezi sistemler yapıyoruz. Özel hatimler indiriyor, sahur sofralarımı Kur’an ile süslüyoruz, iftardan önce yine Kur’an okuyoruz. Hatimle namaz kıldırıyoruz.

RAMAZAN AYINDA KAZA NAMAZLARI NASIL OLMALIDIR?

Ramazan ayında , dediniz ya namazsız bir ramazan olmaz. Çalışanlar için kaza namazlarını kılıyoruz ramazanda bu şekilde de devam edilebilir mi?

Aslında namazı kazaya bırakmamak esastır. Peygamberimizin hayatında iki sefer iki vakit kaza olmuştur. Onlara da çok aşırı tepki vermiştir, çok üzülmüştür. Dinimiz bazı kolaylıklar da sunuyor. İkindi kılma şansı yoksa   Öğle namazını kıldıktan sonra hemen peşine ikindiyi de kılabilirsin diyor.  Öyle bir kolaylık sunuyor. Aynı şeyi akşamla yatsı içinde öyle bir imkan sunuyor.  Bunu Hanefi mezhebinde yolculukta yapıyoruz ama şafi mezhebinde  zaruret halinde  hayatın akışı içerisinde zorunlu hallerde de yapabiliyoruz. Biz de onu uygulayabiliyoruz bunu geçtiğimiz yıllarda vatandaşlarımıza aktardık sizin vesilenizle bir daha söyleyelim. Bence

kazaya bırakmayalım bu şekilde eda yapalım.

Yani benim ikinde namazını kılmaya imkanım yok ama öğle namazını kılabiliyorum. Öğle namazının hemen arkasına ikindinin farzını kılmak yeterli olacak. Öğle  vaktinde kılamadınız ikindide vaktinde kindi namazının önünde kılabilirsiniz. 

KAÇ TL’YE  DOYUYORSANIZ NE KADARLIK BİR YEMEK ALIYORSANIZ SİZİN FİTRENİZ ODUR

2023 yılı fitre miktarı , ne kadar olacak? , fitrenin tutarının altında verilebilir mi?  üstünde ne kadar verilebilir?  bununla birlikte zekatlar  ne zaman verilebilir?

Fitre ve zekat dinimizin mali ibadetler dediğimiz bölümünü teşkil ediyor. Onun haricindeki yine kendi insiyatifimizle  vermiş olduğumuz hayır hasenatlar da sadaka deniyor. Aslında hepsi birer sadakadır. Fitreden başlayalım. Bu seneki fitre miktarını Diyanet İşleri Başkanlığımız 70 lira olarak tespit etmiştir. Bunun tespitini de şöyle yapıyoruz. Bir kişinin iki öğün sabah kahvaltı ve öğlen yemeği olarak düşünün. İki yemeğinin ortalama karşılığıdır. Yani bir kişinin bir gün karını doyurmaktır. Bu asgari seviyede mümkün mertebe tutulmaya çalışılmıştır. Diyeceksiniz, lokantaya girsek kırk lirayla iki öğün yemek yiyebilir miyiz?

 Ama kırk lirayla da bir şekilde karnınızı doyurabilirsiniz. Peynir zeytin veya bir çorba içersiniz bir şekilde karnınızı doyurabilirsiniz. Fitre miktarı bu şekilde hesap ediliyor. Ülkemizdeki insanların ödeyeceği miktar asgari seviyede en alt seviye de budur. Ama biz şunu tavsiye ediyoruz. Bizim esas tavsiyemiz şudur. İki öğün yemek dedik sabah ve akşam  veya öğlen yemeği. Kaça doyursanız ne kadarlık bir yemek alıyorsanız sizin fitreniz odur.

YANİ ASLINDA KİŞİ BİR RESTORANA GİTTİĞİNDE NE KADARLIK YEMEK YİYOR İSE ASLINDA VERECEĞİ FİTRE OMUDUR?

Ortalama bir lokantada bir kahvaltı bir yemek yediği zaman ne kadar masraf yapıyorsa bu kişinin fitresi odur.

Diyelim ki bir kişi lokantaya gitti ama yüz liralık yiyor. Ama fitresini kırk liradan veriyor. İşte biz bunu anlatmaya çalışıyoruz. Asgari seviyesi bu.  Bunu verdiği zaman o sorumluluktan kurtuluruz inşallah. Ama gerçek mana da o şuuru hissederek bir kişi fitresini vermeli. Çünkü geçmiş dönemde buğdaydan arpadan hurmadan şeklinde tahsimatlar vardı hatırlıyor musunuz?. Bu aslında kişinin ekonomik kategorisini belirlemek içindi. Bunda sınır yok istediği kadar verebilir.

Bunu verirken şimdi kırk lira kişi başı bir kişinin vereceği 30 gün boyunca yetmiş lira.

DİYELİM Kİ 70 LİRA DEĞİL DE 500 LİRA VERDİM. BU VERDİĞİM FİTRE NİYETİNE OLAN 500 LİRA ZEKAT YERİNE DE GEÇİYOR MU?

Hayır. Neye niyet ettiyseniz o. Tek şeye niyet edebilirsiniz, tek bir ibadete niyet edebilirsiniz. Zekat için ayrı niyet etmeniz gerekiyor.

Fireyi hangi güne kadar vermemiz doğrudur?

Fitreyi ramazan ayı içerisinde aslında bayram namazı kılınmadan verilesi gerekiyor. Ama biz bir an önce ramazan bitmeden fitrelerin verilmesini tavsiye ediyoruz.  Vatandaş ihtiyacını karşılasın diye. Bayramdan önce özellikle mutlaka ve mutlaka verelim ki bayrama hazırlıktır.

PEKİ FİTRE ZORUNLU MUDUR? YANİ ORUCUMU TUTUYORUM AMA FİTRE VEREBİLECEK İMKANIM YOK.

O ayrı. Dinde zorlama yoktur. Zorunluluk derken şartları imkanları olan için zorunludur. Eğer sizin maddi imkanınız yoksa ve siz fitre almaya mecbursanız alacak konumdaysanız zengin değilseniz borçluysanız o zaman sizin vermeniz … gerekmez.

BİRÇOK İNSAN ŞÖYLE DÜŞÜNEBİLİR. ARABA EV ALDIM KREDİ ÇEKTİM BORÇLUYUM ÇOCUK OKUTUYORUM BORÇLUYUM. SİZCE BUNLAR FİTRE İÇİN ENGEL Mİ?

Senelik ve ekonomik bütçe oluşturmamız gerekiyor. Olmazsa öbür türlü vatandaş ev alıyor, kredi alıyor, yüklü miktarda borcu var ve borcu 10 20 sene bitmeyecek. Bu adam  10 20 sene zekat vermeyecek o zaman. Doğru değil. Adam borcunu ödüyor, öbür taratanda yiyor içiyor geziyor, lüks bir şekilde hayatını yaşıyor. Ama borcu da var. Öyleyse biz bunu yıllık kategoride değerlendiriyoruz. Genel gider gelirinden hesaplıyoruz.

Meblağ çok yüksel bir meblağ değil yani. Gün içerisinde aslında bir çok vatandaşımız da veriyor zaten. Fitre zekatımız olsun kurbanımız olsun bizim ekonomimizi sarsacak derecede asla değil. Öbür taraftan da nefis bu nefse ağır geliyor. Ama bunu da aşmamız gerekiyor. Nefsimizin bu tuzağından kendimizi hemde kendimizi temizliyor. Zekatın ve fitrenin en önemli şeyidir. Fitre fıtratın zekatıdır. Rabbimizin bize vermiş olduğu beden sağlığın zekatıdır. Rabbimizin bize verdiği bedeni uzuvların hangisini verebilirsiniz, hangisini istemiyorum diyebilirsiniz. Bunları bir para karşılığında satmaya kalksanız satabilir misiniz?. Bedenin fıtratın zekatıdır. Ne olacak 50 , 100 lira versek.

FİTREYİ VERİRKEN NASIL YAPMALIYIZ?

 Karşıdaki insanı da incitmemek adına. Şöyle bir algı var. Fitre verilen insan muhtaç insanmış gibi algılanıyor. Ya da en yakınlarımıza önce düşüyorsa  en yakınlarımıza fitreyi verirken neler yapmak lazım?

Fitreyi öncelikle eksiksiz vermemiz lazım. Gönülden vermemiz lazım. En önemli konu bu. Verdiğimiz insanı da tabi ki rencide etmemek gerekiyor. Dediğiniz gibi yakın çevremizden başlamamız gerekiyor. Onlarla her zaman yüz yüze bakıyoruz, akrabalık komşuluk ilişkilerimiz var. Bunları mutlaka gözetmemiz gerekiyor. Bunların ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra diğer halkadaki insanlara bunu yapmamız gerekiyor. Verirken de sen fakirsin ben zenginim havasını hissettirmeden vermek lazım.

FİTREYİ  PARA OLARAK MI VERMEK GEREKİYOR?

Bunu para yoluyla değil de belki çocuklarına kıyafet alarak, başka bir şekilde verilebilir mi Fitre  illa para şeklinde mi verilmeli?

İlla para olarak zekatı vermiyoruz  ama para olarak verdiğimiz zaman ne olur şimdi benim ne ihtiyacım varsa gider o parayla o ihtiyacımı alırım. Para olarak vermek daha mantıklı. Biz en kaliteli elbiseyi aldık ama onun hoşuna gitmedi verdiğimizi giymek zorunda kalmasın. Verdiğimiz şeyi yemek zorunda kalmasın.

BAYRAM NAMAZINDAN ÖNCE DOĞAN ÇOCUKLAR İÇİN  FİTRE VERİLİR

Fitrede bir ailede hane  başı kadar ödeme yapılması gerekiyor. Kaç kişi varsa bayram namazından önce doğan çocuklar dahil. Ramazanı terk etmediğimiz gün saat dakikasına kadar hane de kaç kişi varsa  eğer şartlarımız tutuyorsa fitre verilir.

FİTRE DE BİR AİLEDE BEŞ KİŞİSİNİZ VE BİRLİKTE YAŞIYORSUNUZ. ANCAK BU BEŞ KİŞİLİK AİLENİN İÇERİSİNDE İKİ TANE DE KENDİ MADDİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SAĞLAYAN PARA KAZANAN AYRI BİREYLER VAR. AİLENİN BABASI YA DA ANNE ÖDEMEYİ YAPACAK OLAN KİŞİ BUNLARI DA ÖDEYEBİLİR Mİ YOKSA O ÇALIŞAN İKİSİ AYRI VEREBİLİR Mİ?

Buda ihtiyaridir. Eğer kişi baba tamam kabul ben sizin fitrenizi veriyorum diyorsa problem yok, geçerlidir. Ama öbürleri de biz yok baba biz kendimiz kazanıyoruz kendi fitremizi kendimiz vermek istiyoruz diyorlarsa onlarda kendileri verebilirler. 

RAMAZAN AYI İÇİN, ÖZELLİKLE YAŞLILARIMIZ YA DA KRONİK HASTALIĞI OLANLAR, ŞEKER, TANSİYON VE ORUÇ TUTAMAYANLAR İÇİN, ÖDENEN BİR MİKTAR VAR. BU MİKTARIN ADI NEDİR? , NASIL ÖDEMEK GEREKİYOR? VE KİMLER ÖDEMELİ?

Ramazan ayında sağlık nedeni ile oruç tutamayacak durumda olan kardeşlerimizin bu durumda doktorların kesin raporları var talimatları var, oruç tutarsanız sağlığınız tehlikeye girer, sakat kalabilirsiniz Allah korusun ölüm olabilir, hastalığınız daha da ilerleyebilir  şeklinde tespitleri varsa o zaman vatandaşlarımızın kardeşlerimizin doktorların tavsiyelerine mutlaka uymaları gerekiyor. Tabi bunun uzman bir doktor olması gerekiyor. Bu dini hassasiyeti bilen birisini bulması gerekiyor. Bazen aksi durumlarla da karşılaşabilir miyiz olabilir. Dini hassasiyeti yoktur veya karşı bir düşüncesi varsa ben ne kadar buna şey düşüncesi versem düşüncesiyle şey yapıyorsa olmaz. Konusunda uzman olacak ve de dini hassasiyetleri bilen birisi olacak. Bu durumda kardeşlerimizin doktorların tavsiyelerine uymaları önceliktir. Bizim yöntemimiz budur. Peki bu kardeşlerimiz ne yapacaklar? Eğer maddi durumları müsaitse fidye verecekler tutamadıkları için. Buna fide diyoruz.

İKİ GÜNLÜK YEMEK PARASI OLARAK MI HESAPLANACAK?

Fidye bizdeki Hanefi mezhebinde fitre miktarıdır ve bu kardeşlerimiz her gün için bir fidye ödemesi yapacaklar. 30 gün boyunca. 30 X 70 Tl Olarak hesaplanacak. Ama durumları iyi ise daha fazla versinler. Bazı kardeşlerimiz de illa oruç tutmak istiyor. Şeker hastası veya başka kronik hastalıklar var ciddi mana da tehlikeye giriyor. Düşüp bayılabiliyor, bir tarafını kırabiliyor. Bir yakınımız vardı. Bizzat ben kendim tavsiye ettim. Asla tutma dedim. Çocukların var onlar senin şeyini öderler başka gariban sevinsin, ihtiyacını gidersin senin vesilenle. Ama yine tutmuş başı dönmüş düşmüş bacağı kırılmış, hala toparlayamadı kendini. Yaşlı bir yakınımızdı.

Zaten dinimiz sağlık durumu el verdiği sürece ibaresi var. Sağlık olmadan her şeyin aksıyor. Bu sefer namazında aksıyor, diğer ibadetlerin de aksıyor, her şeyin aksıyor. Sağlık olmadan olmaz. Dinimiz “Allah kişinin gücü yetmeyeceği şeyi asla teklif etmez.” Diyor. Seni ondan sorumlu tutmaz diyor. Bu çok net ve açık.

FİDYE DE  EN YAKINLARA VEREBİLİYOR MU? FİDYEDE   USUL VE FÜRU ÇİZGİSİ VAR

Peki bunda da en yakınları verebiliyor mu önce yakınlarımızı gözetelim diyoruz.

YAKIN DERKEN BURADA SINIR VARDIR. YANİ EN YAKINLARI DERKEN ÇOCUKLARINA VEREBİLİYOR MU?

Fidyeleri vermeleri gerekiyor. Tabi ekonomik durumu müsait değilse, imkanı yoksa böyle aileler de var. O zaman onlarda rabbimize sığınacaklar, ya rabbi halimizi görüyorsun imkanım olsaydı verecektim ama veremiyorum diye artık dua edecekler.

Fitre ve zekatta özellikle usul ve füru dediğimiz çizgi var. Usul dediğimiz asıllarımız, anne babalarımız, onların anne babaları dedeler nineler yukarıya doğru ne kadar gidiyorsa.  Bunlara usul diyoruz. Füru dediğimiz torunlarımız çocuklarımız ve torunları. Aşağı iniyor. Bunlara bizim zekât ve fitre vermemiz mümkün değildir. Niye? Çünkü onlarla biz aynı aileyiz. Biz birbirimize bakmak zorundayız. Onarın bir ihtiyacı varsa gidermek zorundayız. Benim ihtiyacım varsa onlar bana bakmak zorundalar.

Hani önce en yakınlarımız diyoruz ya, şimdi çocuğumun ihtiyacı var, işsiz. Diyor ki ben zaten yardım ediyorum, bakıyorum ama fitremi ya da fidyemi ona vereyim. Olmaz. Usul ve füru dediğimiz kişilere fitremizi ve zekatımızı veremeyiz. Kendi öz malımızdan verebiliriz. Torun dahi veremiyoruz. Anne babaya da veremiyoruz, onlara bakmak zorundayız. Akraba bağı olması bir sıkıntı yaratmıyor o zaman değil mi? Anne baba daha üstü ve çocuklar torunlar dışındakilere verilebilir.

FİDYE  EĞER MAGDURSA KARDEŞLERE  HALA DAYI  AMCAYA VERİLEBİLİR   

 Onun dışındaki en yakın kardeşler var. Kardeşlere verilebilir, çocuklarına verilebilir, hala, dayı, teyze, amca bunlara verilebilir. Bunlarda sıkıntı yok. Bunların da zengin olmamaları gerekiyor. İhtiyaç sahibi olmaları gerekiyor.

Amaç burada tamamen ihtiyaç sahiplerini gözetmek o zaman. Ama amcamız, dayımız, halamız, teyzemiz gerçekten ihtiyaç sahibi ve bizim o zekatımıza fitremize ihtiyacı varsa onun hakkıdır.

VERMEMİŞ SAYILIR  ONLARI MUTLAKA ÖDEMELERİ GEREKİYOR

Sizin söyleyişinizi dinledikten sonra fidyelerini yani fitreler daha küçük meblağ belki ama fidyeye baktığımız zaman daha yüklü bir meblağ. Bu söylediklerinizden sonra bilmeden bunu çocuklarına ya da  annelerine ya da babalarına vermiş olanlara biz bu zamana kadar yanlış vermişsin bunu bir şeyi var mı?

Vermemiş sayılır. Onları mutlaka ödemeleri gerekiyor. Ancak burada ben şunu da belirtmekte fayda olabilir. Kızı ayrı bir aile kurmuş evlenmiş, kendi yuvası var, durumları da iyi değil, borçları var.

AYNI HANE DEĞİL HANE DIŞINDAYSA BUNLARA VEREBİLİR MİYİZ?

Bunlar nerde olursa olsunlar isterse beraber ister ayrı  hane kendilerine vermemiz mümkün değil ancak diyelim ki gelinimiz oğlumuz borcu var eşine bakamıyor, eşinin  ihtiyaçlarını karşılamıyor gerçekten ciddi sıkıntılar var siz gelininizi çağırırsınız dersiniz ki al bu para senin kendi ihtiyaçlarını kendin karşıla bu para senin sen  harcayabilirsin veya damada verebilirsiniz. Torunlara veremeyiz. Aynı şekilde torunlarında eşlerine verebilirsiniz. Ama onlar kendi mülkiyetlerine geçirmeleri gerekiyor. Mülkiyetlerine geçirdikten sonra onun tasarruf etme hakkı kendilerine aittir.

SÖYLEŞİMİZE YARIN ZEKAT KONUSU İLE DEVAM EDECEĞİZ

HBR AYSUN YILMAZ BENLİ

İLGİLİ YAZILAR
- Advertisment -

SON DAKİKA

SON YORUMLAR