Dünya Otizm Farkındalık Günü, Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler tarafından her yılın 2 Nisan günü, dünya genelindeki otistik spektrum bozukluğuna sahip insanlarla ilgili farkındalık oluşturma amacıyla belirlenen özel bir gündür. Otizm Spektrum Bozukluğu; belirtileri yaşamın ilk üç yılı içinde ortaya çıkan nörogelişimsel bir bozukluktur. Her coğrafyada ve her sosyoekonomik düzeyde görülebilmektedir. Erkeklerde kızlardan 3-4 kat daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Otizmin sebebi halen bilinmemekle birlikte tıbbi araştırmalar genetik faktörler ile birlikte çevresel faktörlerin de rolü olabileceğini göstermektedir. Bir çocuğunda otizm olan ailenin diğer çocuğunda da otizm görülme oranı %4-10 arasındadır. Otizm ile ilgili yapılan pek çok araştırmada, değişkenlik göstermekle birlikte görülme sıklığının %1 civarında olduğu belirtilmektedir. Önümüzdeki dönemde ülkemizde de Otizmin sıklığını ölçmeye yönelik epidemiyolojik çalışmaların yapılması planlanmaktadır.
Sessiz, içine kapanık, nasılsa konuşur gibi bazı yanlış inanışlar ya da toplum tarafından damgalanma kaygıları otizmli çocukların tanı ve tedavisinde gecikmelere yol açabilmektedir. Unutulmamalıdır ki Otizm, ne kadar erken yaşta tanınır ve uygun bir şekilde yönlendirilirse, tedavisinde o kadar olumlu sonuçlar alınan bir bozukluktur. Otizm ismi aynı olsa bile her çocukta farklı belirtilerle görülebilir, her çocuğun klinik görünümü, tedavisi ve ilerleyişi aynı olmaz. En etkili tedavi yöntemi otizme yönelik özel eğitimdir. Otizmin tedavisine özel ilaç ya da aşı yoktur, ilaç tedavisi çoğunlukla otizme eşlik eden hırçınlık, aşırı hareketlilik, depresyon, yoğun takıntılar ve tekrarlayıcı hareketler için kullanılmaktadır. Dikkat edilmesi gerekir ki, güncel bilimsel verilere bakıldığında hiçbir alternatif tedavi yönteminin otizmi tedavi ettiğine dair kanıt bulunmamaktadır. Ancak aileler bu yöntemlere başvurarak ciddi maddi kayıplara uğrayabilmektedir. Bu yöntemlere yönelmeden önce mutlaka bir çocuk ve ergen ruh sağlığı uzmanından danışmanlık alınması gerekmektedir.
Sizlere geçmişte izlediğim Otizm’i ele alan bir Netflix yapımı bir diziden bahsetmek istiyorum. Beni oldukça etkileyen ve bambaşka bir bakış açısıyla gözümü iyileştiren bir dizi olduğunu belirtmek isterim “Extaordinary Attoorney Woo.” (Sıra Dışı Avukat Woo) 2022 çıkışlı dizi 16 bölümden oluşuyor. Zeki Woo Young-woo, büyük bir hukuk firmasında yeni avukat ve otizm spektrumundaki bir kadın olarak hem mahkemede hem de dışarıda çeşitli zorluklara boğuşuyor. Baş karakter Woo Young-woo, bu dizinin olmazsa olmazı. Otizm spektrum bozukluğu olan biri olarak çeşitli ön yargılarla karşılaşıyor, ama başka kimsenin göremeyeceği ayrıntıları ve yasal boşlukları fark ederek üst düzey bir hukuk şirketindeki iş arkadaşlarının güvenini kazanıyor. Dizinin senaristi Moon Ji-won’un belirttiği gibi: “O bir davayı üstlendiğinde dava, izleyicilerin daha önce başka bir yerde göremeyeceği bir şekilde gelişme gösteriyor.” Çocukluktan bu yana kendisi ve onu yetiştiren babası olmak üzere yaşamlarındaki zorluklara rağmen tüm saflığıyla sevgisiyle başarısı takdire şayan, etkilenmemek silkelenip insanlara nasıl dış görünüşleriyle yargıladıklarımızı düşünmemek utanmamak gerçekten de elde değil. Fırsat bulduğunuzda bu diziyi izlemenizi öneriyorum. Sonra tüm benliğimize, aklımıza sağlığımıza şükredip çevremizdeki sıradışı özel yetenekleri görmezden gelmeyip, onların hayatını nasıl daha kolaylaştırabilir beyin fırtınası yapıp uygulamaya koyulalım istiyorum. Ne dersiniz, dünya daha güzel bir yer olmaz mı?
A.Gülşah ONUR
