AKRAN ZORBALIĞIN NASIL ÖNLEYEBİRLİSİNİZ?
Akran zorbalığı nedir? Çocuklarınız akran zorbalığı yaşıyor mu? Önlemek için neler yapılmalıdır? İşte soruların cevapları bu yazıda. Psikolojik danışman Zeynep Erayman Gürbüz’e sorduk. Bakın konunun uzmanı ne dedi?
Psikolojik danışman Zeynep Erayman Gürbüz ile akran zorbalığı üzerine konuştuk. Günümüz de çocuklarımızın en fazla karşılaştığı sorunlardan biride akran zorbalığı. Peki akran zorbalığına karşı nasıl tedbirler alınmalıdır neler yapılmalıdır?
Gürbüz “Akran zorbalığı”; zarar verme amacıyla tekrarlanan saldırgan davranışlardır. Genellikle aynı veya yakın yaş grubundaki bireyler arsında görülür. Okul çağı çocuklarında sıklıkla karşılaşılan problem alanlarındandır. Çocuklar arasında güç dengesizliği olması da akran zorbalığının ayırt edici özelliklerindendir. Yine zorbalıkta zarar verici, rahatsız edici davranışların tekrar tekrar uygulanması, gücün veya fiziksel üstünlüğün kötüye kullanılması söz konusudur. Buradan da anlaşılacağı üzere kendini fiziksel ve psikolojik olarak daha az savunabilen bireylere yöneliktir. Zorbalığa maruz kalan bu bireylerde baskı, korku ve endişe oluşur.
Zorbalık; içinde şiddet ve saldırganlık barındıran bir süreçtir. Fiziksel, duygusal veya psikolojik şiddet bu sürece eşlik etmektedir. Korkutma, alay etme, oyuna almama, grup dışına itme, yalnızlaştırma vb. davranışlar zorbalık örnekleridir. Bunun yansıra internet ve sosyal medya aracılığıyla kişinin zor duruma düşürülmesi, özel bilgilerinin veya fotoğraflarının paylaşılması ve bunların yayılması, tehdit edilmesi de bir zorbalık türü olarak karşımıza çıkmakta ve “siber zorbalık” olarak adlandırılmaktadır.
Çeşitli ülkelerde yapılan araştırmalarda okul çağındaki çocukların akran zorbalığı açısından riskli grubu oluşturduğu görülmektedir. Aynı zamanda bu durum çocukları birçok yönden etkilemektedir. Zorbalık yapan öğrencilerde; okula uyum problemleri, akademik başarıda düşüş, arkadaşlık ilişkilerinde problemler, saldırganlık ve suça eğilim gösterme gibi sorun alanlarıyla karşılaşılmaktadır. Zorbalığa maruz kalan öğrencilerde ise özgüven ve benlik saygısının olumsuz etkilenmesi, kaygı bozuklukları, fiziksel problemler (baş ağrısı, karın ağrısı vb.), okula devam etmek istememe, üzgün ve çaresiz hissetme gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
Peki zorbalığı önlemek için neler yapılabilir? Öncelikle eğitimin başladığı aile ortamında önleyici tedbirler almak mümkündür. Çocuklarla sağlıklı iletişim kurma, öfkeyi kontrol edebilme ve sorun çözme becerileriyle örnek olunabilir. Olumlu davranışlar özendirilebilir ve anne baba olarak davranışlarla örnek olunabilir. Bu şekilde destekleyici bir ortamda büyüyen çocuklar kendini daha rahat ifade edebilecek ve zorbalığa başvurmayacaktır. Okul ortamında öğrenciler için akran zorbalığı konusunda bilgilendirme yapılabilir, eğitimler düzenlenebilir. Bu konuda risk grubu belirleme çalışmaları yapmak; öğrenci ve velilerle iletişim içinde olmayı, onları daha iyi tanımayı ve önlem almayı kolaylaştıracaktır. Yine öğrencilerin okul içerisinde sınıf ve okul kurallarına uyması teşvik edilebilir. Zorbalık davranışı gözlemlendiğinde okul psikolojik danışmanından mutlaka destek alınmalıdır. Bu sayede daha sağlıklı adımlarla sorun çözülebilecektir. Özetle okul ve veli işbirliği sağlanarak zorbalıkla etkili bir şekilde mücadele edilebilir”dedi.
HBR AYSUN YILMAZ BENLİ
